1. Mahmut, 2 Ağustos 1696 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Babası 2. Mustafa, annesi ise Saliha Sultan’dır. Şehzadeliği boyunca kafes usulü gereği odada kapalı kalmıştır. İyi bir eğitim almıştır. Şiire ve musikiye ilgisi vardı. Bu iki alanda da önemli eserler vermiştir. Babası da tahta oturmuştur. Ancak 2. Mustafa, tahttan indirildi ve yerine tahta kardeşi 3. Ahmed oturdu. Lale Devri’nin gereksiz harcamaları, ekonomisi kötü durumda olan Osmanlı’nın ekonomisini daha kötü duruma getirdi. Bunu gören yeniçeriler, Patrona Halil İsyanı’nı çıkardılar. Tahtta oturan 1. Mahmut’un amcası 3. Ahmed’i tahttan indirdiler. Yerine de tahta 1. Mahmut’u çıkardılar. Bu isyan ile Lale Devri son buldu. 4. Osmanlı padişahı ve 103. İslam halifesidir.

İsyan geçse de isyancıların başı olan Patrona Halil boş durmuyordu. Patrona Halil, ilk önce sadrazam olmak istemiş, ancak olamayınca Sultan’a, muhalefet olmaya kalkmıştır. Patrona Halil’in, etrafına adamlar toplamaya çalıştığını ve devlete her istediğini yaptırdığını gören Sultan Mahmut, Patrona Halil’in ortadan kaldırılmasını emretti. Bunun üzerine tüm hazırlıklar yapıldı. Patrona Halil, saraya çağrıldı ve idam edildi. İdamı sonrası isyan çıksa da halkın yardımıyla isyancılar bertaraf edildi.

Osmanlı, 1731 yılında İran’a saldırdı. Bu saldırı ile Kermenşah, Tebriz ve Urmiye kaleleri geri alındı. 1 yıl sonra Ocak ayında İran ile Ahmet Paşa Antlaşması imzalandı. Ancak Antlaşmaya uyulmadı. İki devlet arasındaki savaş 1746 yılına kadar devam etti. Savaşın iki devlet için de bir kazanç sağlamadığı anlaşılınca, 4 Eylül 1746 tarihinde bir antlaşma daha yapılarak savaşa son verildi. Rusya’nın, Osmanlı’ya kışkırtıcı hareketler yapması sonucu 1736 yılında Rusya’ya sefer düzenlendi. Osmanlı’nın ilerlemesi nedeniyle Rusya, barış antlaşması yapmak istedi. Böylece Belgrad Antlaşması imzalandı. Belgrad Antlaşması, aynı zamanda Avusturya ile de yapıldı. Sultan Mahmut dönemine, İstanbul yangınları damgasını vurmuştur. 1. Mahmut, 13 Aralık 1754 tarihinde İstanbul’da vefat etti. 1. Mahmut’un yerine tahta kardeşi 3. Osman oturdu. Türbesi İstanbul’da bulunmaktadır.