Günümüzde Siraküsa’nın yakınlarında “Arşimet’in mezarı” diye bir anıt gösteriliyor. Gerçekte, mezarı kaybolalı iki bin yılı geçti. Arşimet’in mezarını son gören Çiçero olmuş ve üstünde bir silindir içinde çizilmiş küre şeklindeki geometrik işaretten tanımıştı. Mezarı kaybolsa da Arşimet, gerçekleştirdiği geometrik keşifler sayesinde halen anılmaktadır.
Arşimet, Siraküsa’da doğdu ve orada öldü. İskenderiye’de müze ve kütüphanelerde çalışarak büyüdü. En önemli buluşu, ancak yirminci yüzyıl sonrası geçerli sayılacak olan “Entegral Hesap”tır. Ara çevremizdeki nesneler yalnızca biçim ve boyuttan oluşmuş değildirler. Bunlar, bazı güçlerin etkisiyle hareket edebilecekleri gibi, bazen de bu güçler tarafından dengelendikleri için hareketsiz de kalırlar. Bunları gözetleyen Arşimet, bu güzleri de göz önünde bulundurarak yeni bir geometri meyana getirdi.
Arşimet, paralel güçlerin etkisinde alan bir nesnenin dengede durabilmesi için hangi koşulların gerçekleşmesi gerektiğini bir matematikçi titizliğiyle araştırmaya başladı. Sonunda “Kaldıraç Kavramı”nı buldu. Fizik biliminin bir dalı olan “mekanik” yeryüzündeki cisimlerin hareketlerini, dengelerini, bu durumlara bağlı olduğu koşulları ve yasaları incelemiştir. Arşimet, M.Ö. 11. yüzyılda “Rasyonel Matematik”i bulmuştur. Artık yalın makinelerle yetinilmeyecek, bunları en son etkinlikle çalışacak biçimde yapmak mümkün olacaktı. Arşimet, yalnız rasyonel mekaniği bulmakla kalmamıştır. Bunun uygulamalı mekaniğe dönüşmesini de sağlamıştır. Bu nedenle de mühendisliğin babası sayılmıştır.
Dişli bir çarkla hareket eden vidadan oluşan ve matkap da denilen uçsuz vidayı bulan, Mısırlılar tarafından bataklıkları kurutmak için kullanılan ve “Arşimet Burgusu” diye tanınan hidrolik vidayı geliştiren de yine Arşimet’tir. Arşimet, palanga sistemini bulmuş ve geliştirmiştir. Aynı eksene bağlanmış bir çok makaradan meydana gelen bu makine, insan gücünü büyük ölçüde çoğaltıyordu. Yaptığı aletleri küçümsemeye çalışan insanlara çok kızan Arşimet, onlara ders vermek amacoyla kaldıraç, palanga ve çıkraktan yararlanarak bir kalyonu tayfaları ve yüküyle birlikte çekip indirdi. Ayrıca M.Ö. 212 yılında Romalılar, Siraküsa’yı kuşattıklarında Arşimet’in icatlarının faydaları görülmüş olundu. Arşimet bu savaşın sonunda öldü.
Categories: Ana Sayfa