Kaşgarlı Mahmud’un asıl adı Mahmud bin Hüseyin bin Muhammed El Kaşgari’dir. Kaşgarlı Mahmut, 1029 yılında Kırgızistan’ın Barsgan kentinde dünyaya gelmiştir. Coğrafyacı ve dil bilimcidir. Türk edebiyatı için çok önemli bir şahsiyettir. Yaşamı hakkında kaynak eksikliğinden dolayı fazla bilgi yoktur. Elde edilen bilgiler ise kendi yazıtlarıdır. Arapça ve Farsça biliyordu.
Karahanlılar soyundan gelmektedir. Henüz çocuk yaşta iken babası ile birlikte Kaşgar’a göç etmiştir. Sacidiye ve Hamidiye medreselerinde zamanın en ünlü hocalarından ders almıştır. İlk önce Orta Asya’yı gezmiştir. Daha sonra Anadolu’ya geldi. Gezdiği yerlerin kültürlerini ve dillerini inceledi. Bu bilgiler daha sonra namının yüzlerce yıl sonra bile anılmasına neden olacak kitabı yazmasını sağladı. O eseri “Divanü Lugati’t Türk”dür.
Divanü Lugati’t Türk, bir sözlük gibi yazılsa da 11. yüzyıl tarihinin aydınlanmasında çok büyük fayda sağlamıştır. Kaşgarlı Mahmud, bu kitabı 1072 yılında yazmaya başlamış ve 2 yılda yazmıştır. Bitirdikten sonra 1074 yılında Abbasi Halifesi Müstedi’ye armağan etmiştir. Bu kitap ile Kaşgarlı Mahmut Türkçe’nin, Arapça’dan üstün olduğunu kanıtlamaya çalışmıştır. Bunun yanında o dönemde yaşayan Türk devlet ve boylarının kültürlerini de anlatmıştır. Kaşgarlı Mahmud, birçok yeri gezdikten sonra tekrardan Kaşgar’a dönmüştür. 1101 yılında hayata gözlerini kapamıştır.
Categories: Ana Sayfa