Sakarya, 29° 57′ ve 30° 53′ doğu boylamları ile 40° 17′ ve 41° 13′ kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. 4.878 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahiptir. 2019 yılı verilerine göre nüfusu 1.032.208’dir. Bu nüfusun yarısını erkekler, yarısını da kadınlar oluşturmaktadır. 1990 yılında nüfusu 500 binden fazlaydı. Marmara Bölgesinde yer almaktadır. İl plaka kodu 54’tür. Komşuları Bilecik, Kocaeli ve Bolu’dur. Kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadır. Sakarya’nın, 16 tane ilçesi vardır. Bunlar nüfus büyüklüğü sırasına göre Adapazarı, Serdivan, Akyazı, Erenler, Hendek, Karasu, Geyve, Arifiye, Sapanca, Pamukova, Ferizli, Kocaali, Kaynarca, Söğütlü, Karapürçek ve Taraklı’dır. Şehirde, 500’e yakın köy vardır.

Sakarya topraklarının %44’ü platolardan, %34’ü dağlardan ve %22’si de ovalardan meydana gelmiştir. Şehrin en yüksek dağı 1.543 metre yüksekliğe sahip olan Keremali Dağı’dır. Çam Dağı ve Karadağ’da şehirde bulunan diğer dağlardır. Akarsuları; Karaçay, Melen Deresi, Yurtmaç Deresi, Mudurnu Çayı, Dinsiz Çayı ve Akçay Deresi’dir. Sakarya’nın, en büyük ovası Adapazarı Ovası’dır. Gölleri ise Acarlar Gölü, Büyük Akgöl, Sapanca Gölü ve Poyraz Gölü’dür. Sakarya’ya, Akdeniz ve Karadeniz iklimleri hakimdir.

Şehir, tarih boyunca “Sangariden” ve “Zakhariao” gibi isimlerle anılmıştır. Zamanla “Sakarya” halini almıştır. Sakarya’da, milattan önce Persler, Selökidler ve Romalılar yaşamışlardır. Milattan sonra ise 85 yılında 1313 yılına kadar Bizans İmparatorluğu’nun, Selçukluların, Haçlıların eline geçmiştir. 1313 yılında Osmanlı İmparatorluğu, Sakarya’yı fethetmiştir. 1921 yılında Yunanistan tarafından işgal edilse de, yine aynı yıl işgalden kurtarılmıştır. Beş Köprü, Tersiye Tümülüsü, Orhan Gazi Camii ve Elvan Bey İmarethanesi şehirde bulunan tarihi yerlerdir.