Samsun, 37° 08′ ve 34° 25′ doğu boylamları ile 40° 50′ ve 41° 45′ kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. 9.352 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahiptir. 2019 yılı verilerine göre nüfusu 1.357.022’dir. Bu nüfusun %49,5’i erkeklerden, %50,5’i de kadınlardan oluşmaktadır. Türkiye’nin göç veren şehirlerinden biridir. 1990 yılında nüfusu 1 milyonu geçmişti. Komşuları Çorum, Ordu, Amasya, Tokat ve Sinop’tur. Kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadır. Samsun’un, 17 tane ilçesi vardır. Bunlar İlkadım, Atakum, Bafra, Çarşamba, Canik, Vezirköprü, Terma, Tekkeköy, Havza, OndokuzMayıs, Alaçam, Salıpazarı, Ayvacık, Kavak, Asarcık, Ladik ve Yaylakent’tir. Karadeniz Bölgesinde bulunmaktadır. İl plaka kodu 55’tir. 800’den fazla köyü vardır.

Samsun topraklarının %45’i dağlardan, %37’si platolardan ve %18’i de ovalardan meydana gelmektedir. Şehrin en yüksek dağı 2.062 metre yüksekliğe sahip olan Akdağ’dır. Canik Dağları, Çangal Dağları, Kocadağ ve Sıralı Dağlar da şehirde bulunan diğer dağlardır. Akarsuları; Kızılırmak, Yeşilırmak, Abdal Deresi, Karaboğaz Deresi ve Mert Irmağı’dır. Bafra Ovası ve Samsun Kıyı Ovası da Samsun’da bulunan ovalardır. Şehrin gölleri ise Uzungöl, Duranlı Göl, Dutdibi Gölü, Baluk Gölü ve Hayırlı Göl’dür. Şehre, ılıman iklim hakimdir.

Şehir, tarih boyunca “Amisos”, “Simisso” ve Sa’msun” gibi isimlerle anılmıştır. Zamanla günümüzdeki Samsun halini almıştır. Hititler, Persler, Pontus Krallığı ve Roma İmparatorluğu milattan önce şehre hakim olmuşlardır. Milattan sonra ise 395 yılından 1418 yılına kadar şehir; Bizans İmparatorluğu’nun, Arapların, Selçukluların, Pontus Rum İmparatorluğu’nun ve Timur’un himayesi altına girmiştir. 1418 yılında ise Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altına girdi. Dündartepe Höyüğü, Lerdüfe Tümülüsleri, Fazıl Ahmet Paşa Medresesi, İkiztepe, Taşkale Camii ve Yalı Camii şehirde bulunan tarihi yerlerdir.